Dangbé,O Dangbé é a serpente sagrada que representa o espírito de Vodum Dan
Mawu é o Ser Supremo dos povos Ewe e Fon.
Lissá, que é masculino, e também co-responsável pela Criação.
Loko, É o primogênito dos voduns.dono da joia de mahi que e o rungbe
Gu, Vodun dos metais, guerra, fogo, e tecnologia.
Heviossô, Vodun que comanda os raios e relâmpagos.
Sakpatá, Vodun da varíola.
Dan, Vodun da riqueza, representado pela serpente do arco-íris.
Agué, Vodun da caça e protetor das florestas.
Agbê, Vodun dono dos mares.
Ayizan, Vodun feminino dona da crosta terrestre e dos mercados.
Agassu, Vodun que representa a linhagem real do Reino do Dahomey
segunda-feira, 12 de abril de 2010
Cantigas de Jeje
Cantigas
VODUM AGUÊ!!!!
(TOQ SATO)
OTUM OTUM BABA PEREGUM ALA OTITUM
BABA PEREGUM......(BIS)
****************************************
TOQ RUM
;;;;;E COBILE AGEO
E COBILE AÊ
E COBILE AGEO
E COBILE ÂÊ
........(BIS)
-----------------------------------
Gú
BOAINDA TIDAN (BIS)
TIDAN NO POLAZAN ( EGO )
BOAINDA TIDAN
(BIS)
----*-----*-----
O RUN TÔ CACAIBÉ (BIS)
AE AE AE (SATO)
O RUN TÔ CACAIBÉ
(BIS)
-----------------------------------
Azansu
A coda é sasê
A coda diê BIS
Sakola rô rum vodum
juta dona có
juta colaró rum vodum
juta dona có
ê okê a coda diê BIS
---------------------------------------------
POSSUM.......IPÓ !!!!!!
POSSUM ADA GAMA RUNGELO
POSSUM ADA GAMA RUNGELO
******************************************
ENATOIA
ENATOIA
E POSSUM POSUBENAN
ENATOIA
ENATOIA
POSSUM POSSUBENAN
--------------------------------------------
Nanã, Nauá, Nã, ou seja lá da forma que preferirem
Ê Nanã modubi
Dahomé savadiê
Ê Nanã Gaiaku
Dahomé savadiê
Dahomé Savadiê
Savaia Dahomé
Ê Nanã iku rê
Afulelé corajô
Corajô corajô
Afulelé corajô
Êpa êpa ê
Nanã oluaê (BIS)
---------------------------------------------
Sogbô
Bena, bena bena
Ta no odê mahinha
Ta no odê
Sogbô adê mahinha
Bena, bena bena
Baba dibi sogbô no kwe
--------------------------------------------
AROBOBOIA......SOBO ADÃN
SOBOADÃN NO TO GIE....
COTA COTA HUMGEBE
COTA COTA FIRIMANHA
COTA VODUM DARHOME (bis)
BADE
HEVIOSO BARE ORO
BADE NA KEW
BADE IZO
-----------------------------
Gu
Toque - Vamunha
Fere com fere mofá
T'Ogum nadô
Fere com fere mofá
T'Ogum nadô
----------------------------
toq====bravum
hungbe
hungbe beúe a bogia honto
responde::::hungebe anado ,,hingbe anodo
hungebe beúe a bigia hunto
------------------------------------
Vodum Gu
Axó totô mina dô
humpara sé sé (2x)
Acamagina dan mecan
caê caê no kwerê dezan
mó devô
odiné acaundevó huntoiê
Sonaji sonajô
Sonaji Ogun Alakorô
---------------------------------
Averekete:
Averekete é um taelê
dan jan jan
Bako pô eró dan ê
dan jan jan
Mina mina doné
Averejkete minha doné
Averê sodan huntó
Vodun kwê sebê
Aê mileuá
Ê mileuá Averekete
Averekete doma dohun
Averekete doma dohun
Averekete doma dobelo
Averekete doma dobelo
-------------------------------
Toy Bessén!!
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
--------------------------
Ajanssi
Arun decaiá
Arun decaiá
Ajanssi mehuntô
Arun decaiá
Arun decaiá
Ajanssi mehuntô
-------------------------------------
Toy Agué!
Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô, Agué.
Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô, Agué.
-------------------------------------
ipo
enatoia
enatoia
e possum posubenan
e possum posubenan (bis)
-------------------------------------
Aziri
Lô kwe rêrê comodirê (x2)
Azã mehuntó azokinã Aziri zaê (x2)
----------------------------------------
Ahoboboi LOKO
Hunhodan bolokô
Tina docun Vodun aka
Aê LOKO
Aê aê LOKO
LOKO daiba bô ajenan
Savalu jeje mahi
Abain Sodan
LOKO bain Sodan
Loko Kaiaba
--------------------------------------
Tobossy
Ritmo.: Vamunha
Jara um tó
Jara um tó, savalu
Jara um tó, bossirê
Jara um tó, savalu
---------------------------------------
ARROGBOGBOI IYÁ BAHIN
RÍTIMO: SATÓ.
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
----------------------------------------
ARROGBOGBOI AJAUNSSY
Rítimo: Sató.
Ê BEREWÁ
AJAUNSSY,
Ê BEREWÁ
RUNTÓ BI EWÊ.
Ê BEREWÁ
AJAUNSSY,
Ê BEREWÁ
RUNTÓ BI EWÊ.
----------------------------------------
cantiga e reza
WALU LÈ
ILÈ WALU LÈ
JÉ KWÉ SUN WALU LÈ
MAN IYÁ HUN DÁ KÓ
ALÈ KWIN BILO SÈ
MAN IYÁ WALU BETÓ
DA JA IN SAN
WALU LÈ
MAN IYÁ HUN DÁ KÓ
WALU LÈ
---------------------------------
YPA DARIN WODUN BADÉ
A HAN IRUN MALÉ ERO BADÉ NI CAIÁ
A HAN IRUN MALÉ ERO BADÉ NI CAIÁ HOUMBONO
BADÉ NI CAIÁ, WODUN BADÉ NI CAIÁ
BADÉ NI CAIÁ, WODUN BADÉ NI CAIÁ
ARA ARA Ê, SALU BADÉ NUCAIA, SALU BADÉ NUCAIA
SALU BADÉ NUCAIA
-----------------------------------------
ARROGBOGBOI EWÁ
PABÔ,PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ,IYÁ PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ, PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ,IYÁ PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
------------------------------------------
otolu
otolu é mà sinotó
otolu é mà sinitó
sinitó sinitó aloye
sinitó sinitó aloye
-------------------------------------
GUNAJÁ - SATÓ
DADJÁ NADÔ,
DADJÁ NADÔ,
DÁ KOHUN NA DOBÊ,
GBENITÓ SAHUNDENAN,
DÁ KOHUN NA DOBÊ.
---------------------------------------
ARROGBOGBOI LISSÁ
TOQUE: SATÓ.
VODUM LISSÁ MAWÚ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
O VODUM SAVALUNDÊ
VODUM LISSÁ-MAWÚ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
O VODUM SAVALUNDÊ
---------------------------------------
legba
Toque.: Bravum ou quebrado
Ê lebaraaa,
Ê lebaraaa,
Ê lebara vodun ê vodun nitoiê
Ê lebera
--------------------------------------
Arrogbogboy Togum
Toque: Bravum
Sanaji, Sanajo,
Sanaji, Togum Ala Korô
Sanaji, Sanajo,
Sanaji, Togum Ala Korô
-------------------------------------
Ypa Darin Wodun Gu
Hamunha
Ube Ma hube
Ube Ube Ma Hube
Ube Ma hube
Ube Ube Ma Hube
Ube Ube Ma Hube
Sobe o yá Ma hube o yá
Ube Ma hube
Sobe o yá Ma hube o yá
-----------x-----------x-------
Sató
Togun tá tanadê
Togun tá tanadê
Togun tá tanadê ô
Togun tá tanadê ô
-------------X----------X---------
Batá
Bara do lemina sivo houmbé
O hun de ká la e
Mino sivo Houmbé
O hun de ká la e
--------------------------------------
Yoba
Rítmo: Oguerê
Yoba na zana, ê azan balajó
Feréré na zana,
Yoba na Zana, ê azan balajó.
------------------------------------
Ypa Darin Wodun Otolu
Sató
Otolu kini fá kiroji
Otolu kini fá kiroji
kiroji é jirole
kiroji é jirole
----x-------xx-----------
Egó
Beto é nó so jo é Mahi
so jo é Mahi
A ganga Otolu
so jo é Mahi
Bonarrevi
-----------------------------------
Agué
Sató
Agué benadô e um ô
ê ê ê e um ô
ê ê ê e um ô
Di mina ê
------------------------------------
Ypa Darin Wodun Ajunsun
Batá
Ago le sasi na ko sa die
Ago le sasi na ko sa die
Ta ko lara wodun se sa do na kó
Ta ko lara wodun se sa do na kó
Jun ta kó laró wodun se sa do na kó
na ko sa die
-----------x
Hamunha
E no koko bió bereo
E no koko bió bereo
é num kwe da beuá é naió
é num kwe da beuá é naió
é num kwe da beuá é naió
---------------x
Sató
O ninhá osso bo ko bo alê
O ninhá osso bo ko bo alê ô
--------------------------------
YPA DARIN WODUN DANGBÉ
EGÓ
JÁ HOHO E Ê, JÁ HOHO E Ê
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
BOY DA BARA HUNCE JÁ LÁ JÁ HOHO Ê Ê
---------
SATÓ
HONTO MANHA DAN IKÓ OTORU
HONTO MANHA DAN IKÓ OTORU
HONTO MANHA DAN IKÓ WALÚ WALULÊ
HONTO MANHA NO TOKWE BEUÁ
NO TOKWE RE RE DONIN
SAVALU KWE HOUMBONO
SAVALU KWE RE RE ZAN ZAN
SAVALU KWE HOUMBONO
------------
HAMUNHA
DA BARA HOUMBONO
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
------------------------------
YPA DARIN WODUN TOBOSSY
EGÓ
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM MÃ Ê
TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM MÃ Ê
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ DÁ CA JÁ
--------------X---------------X-------
HAMUNHA
TOKWE TOKWE TÔ NUM SAN BÁ NU TO BONI TO BÉ LE KWÉ
Á IRÊ IRÊ
TÔ NUM SAN BÁ NU TO BONI TO BÉ LE KWÉ
---------------------X-----------------
SATÓ
KI NHÁ KI NHÁ KI NHÁ A NI KINHÁ BOROCÊ
A NI KINHÁ BOROCÊ
BONACERRA Ê
----------------------------------
Vodunjo
Vamunha
Epa mina mina pã
Medijó mina pã
----------------------------
YPA DARIN WODUN JÓ
SATÓ
WODUN JÓ WODUN JÓ É MAHUM BE
WODUN JÓ WODUN JÓ É MAHUM BE
WODUN JÓ MAHUM BE ADAIN ME HUNTÓ MAHUM BE WODUN JÓ
-----------X------------X------------------
EGÓ
JÓ JÓ JÓ MA HUMBÊ
JÓ JÓ JÓ MA HUMBÊ
E DI JÓ E DI JÓ E DI JÓ MA HUMBÊ
--------------------------------------
vodun lissa
IYE BABA LISSÁ WE NIBOKUN
(BABÁ LISSÁ WE NI BOKUNLÓ)
LISSÁ WE AWE, LISSÁ WE DI BABÁ LISSÁ WE
--------------------------------------
Ypa darin Wodun Mawu
Sató
Nassa hun nassa hun ma hundê
Olisa nassa hun ma hundê
Nassa hun nassa hun ma hundê
É wodun nassa hun ma hundê
sabe jo nin ko in sabe jo nin ko dê ê
aê aê sabe jo nin ko in
----------------------------------------
ypa darin tobossi
mecim quelê no po do me diè,diè aè
mecim quelê no po do me diè,diè aè
O me do pò dò mè}
mevò cocè cò} { bis }
------------------------------------------
ypa darin vodun togbo ,togum,gu,gun como queren
TOQ(VAMUNHA)
E RUMBÈ ,RUMBÈ MA RUMBÈ
E RUMBÈ ,RUMBÈ MA RUMBÈ Ò
.......>.............
A CORE MINA COREÀ
ARUM LEÀ
--------------------------------
VODUN OTOLU
TOQ(VAMUNHA)
JARRA LA CEDÈ MI
MAVEM O PEJE VÒ,CORICÒ
JARRALA CEDÈ MI
MAVEM O PEJE VÒ
.........>......
COTA COTA BELE KWÈ
RUM BUENA VIANÊ(bis)
--------------------------------------
YPA DARIN DAN/BESSEN
VODUN RUDJÊ,MINA KORÔ RUMBÊ(BIS)
RUDJÊ ZÔ,RUMBÔNU NUM KWÊ MINADÔ(bis)
DANSIDABELA RUMBÊÊÊÊÊ
ÊÊ MARRUMBÊÊÊ
RUMBEWÊÊ(BIS) (toq)bravun
.......>>>.........>>>...>>>.......
(toq)satò
È DORIGAN N AIBUNA E DABUNCÒ(bis)
RUM BARA BERÒ BUNCÒ
RUM DAMBALA BALA SODAN AÊ AÊÊÊ BUNCÒ (BIS)
............>>.....>>>.....>>>>......>>>>>..
(TOQ)AVANIYA
DAN DA MARÔ,DAN DA MARÔ
O DAN OTIN BELÊ ODAN
DAN DA MARÔ,DAN DA MARÔ
O DAN OTIN BELÊ ODAN
-------------------------------------
Ypá darin Wodun Legba
Sató
Wodun Legba denan nu awantitó elô
Wodun Legba denan nu awantitó elô
Ê ê Legba, Legba awantitó ió Wodun
Sasa (xáxá) Legba denan nu awantitó ê
Ê Legba, Legba awantitó ió Wodun
-------------------xx------------------
Hamunha
Ê mina dô, a kan so elô Bara Huntó nan Kwe rê
Ê mina dô, a kan so elô Bara Huntó nan Kwe rê
----------------------x--------------------
Egó
Awá Lesse agô Iyá, soriyá bekó ilêkun
Awá Lesse agô Iyá, soriyá bekó ilekó ilêkun
-----------------------------------------
Ypa darin Wodun Kpó (Posun)
Hamunha
BerekÔ é no possi do iyá Wodun maio Kwe
Berekô é no possi do iyá Wodun maio Kwe
Posun posun lé
Posun boiá káká bioá mi
Posun posun lé
Posun boiá káká bioá mi
Pó ahan daquinipó daquinipó, posun nun dê
Belé belé a gama
Posum madobê
-------------------------------------------
saudando o jeje
é nokue runto é mahin
é nokue runto é mahin
é nokue meu runtó
é nokue meu runtó
-----------------------------------
Besenha
Me runto e javalanue
me runto e javalanue
cocorum
cocorum
balaja
toyatoya
toyatoya
rumbalaja
-------------------------------------
Aizam berê
Aizam berecô
Aizam berê
Aizam bereuá
Nitália nitália – atileru ó
-------------------------------------
Esta cantiga de Aiyzã é para ele fertilizar
a casa e saber que o povo que está fazendo é seu povo Mahi:
Denê ko sa Lisa Dehun
Denê ko sa Lisa De hun
Ê de hum dê da gama dê hun
Ê de hum dê da gama dê hun
---------------------------------------
VODUM AGUÊ!!!!
(TOQ SATO)
OTUM OTUM BABA PEREGUM ALA OTITUM
BABA PEREGUM......(BIS)
****************************************
TOQ RUM
;;;;;E COBILE AGEO
E COBILE AÊ
E COBILE AGEO
E COBILE ÂÊ
........(BIS)
-----------------------------------
Gú
BOAINDA TIDAN (BIS)
TIDAN NO POLAZAN ( EGO )
BOAINDA TIDAN
(BIS)
----*-----*-----
O RUN TÔ CACAIBÉ (BIS)
AE AE AE (SATO)
O RUN TÔ CACAIBÉ
(BIS)
-----------------------------------
Azansu
A coda é sasê
A coda diê BIS
Sakola rô rum vodum
juta dona có
juta colaró rum vodum
juta dona có
ê okê a coda diê BIS
---------------------------------------------
POSSUM.......IPÓ !!!!!!
POSSUM ADA GAMA RUNGELO
POSSUM ADA GAMA RUNGELO
******************************************
ENATOIA
ENATOIA
E POSSUM POSUBENAN
ENATOIA
ENATOIA
POSSUM POSSUBENAN
--------------------------------------------
Nanã, Nauá, Nã, ou seja lá da forma que preferirem
Ê Nanã modubi
Dahomé savadiê
Ê Nanã Gaiaku
Dahomé savadiê
Dahomé Savadiê
Savaia Dahomé
Ê Nanã iku rê
Afulelé corajô
Corajô corajô
Afulelé corajô
Êpa êpa ê
Nanã oluaê (BIS)
---------------------------------------------
Sogbô
Bena, bena bena
Ta no odê mahinha
Ta no odê
Sogbô adê mahinha
Bena, bena bena
Baba dibi sogbô no kwe
--------------------------------------------
AROBOBOIA......SOBO ADÃN
SOBOADÃN NO TO GIE....
COTA COTA HUMGEBE
COTA COTA FIRIMANHA
COTA VODUM DARHOME (bis)
BADE
HEVIOSO BARE ORO
BADE NA KEW
BADE IZO
-----------------------------
Gu
Toque - Vamunha
Fere com fere mofá
T'Ogum nadô
Fere com fere mofá
T'Ogum nadô
----------------------------
toq====bravum
hungbe
hungbe beúe a bogia honto
responde::::hungebe anado ,,hingbe anodo
hungebe beúe a bigia hunto
------------------------------------
Vodum Gu
Axó totô mina dô
humpara sé sé (2x)
Acamagina dan mecan
caê caê no kwerê dezan
mó devô
odiné acaundevó huntoiê
Sonaji sonajô
Sonaji Ogun Alakorô
---------------------------------
Averekete:
Averekete é um taelê
dan jan jan
Bako pô eró dan ê
dan jan jan
Mina mina doné
Averejkete minha doné
Averê sodan huntó
Vodun kwê sebê
Aê mileuá
Ê mileuá Averekete
Averekete doma dohun
Averekete doma dohun
Averekete doma dobelo
Averekete doma dobelo
-------------------------------
Toy Bessén!!
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
--------------------------
Ajanssi
Arun decaiá
Arun decaiá
Ajanssi mehuntô
Arun decaiá
Arun decaiá
Ajanssi mehuntô
-------------------------------------
Toy Agué!
Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô, Agué.
Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô, Agué.
-------------------------------------
ipo
enatoia
enatoia
e possum posubenan
e possum posubenan (bis)
-------------------------------------
Aziri
Lô kwe rêrê comodirê (x2)
Azã mehuntó azokinã Aziri zaê (x2)
----------------------------------------
Ahoboboi LOKO
Hunhodan bolokô
Tina docun Vodun aka
Aê LOKO
Aê aê LOKO
LOKO daiba bô ajenan
Savalu jeje mahi
Abain Sodan
LOKO bain Sodan
Loko Kaiaba
--------------------------------------
Tobossy
Ritmo.: Vamunha
Jara um tó
Jara um tó, savalu
Jara um tó, bossirê
Jara um tó, savalu
---------------------------------------
ARROGBOGBOI IYÁ BAHIN
RÍTIMO: SATÓ.
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
----------------------------------------
ARROGBOGBOI AJAUNSSY
Rítimo: Sató.
Ê BEREWÁ
AJAUNSSY,
Ê BEREWÁ
RUNTÓ BI EWÊ.
Ê BEREWÁ
AJAUNSSY,
Ê BEREWÁ
RUNTÓ BI EWÊ.
----------------------------------------
cantiga e reza
WALU LÈ
ILÈ WALU LÈ
JÉ KWÉ SUN WALU LÈ
MAN IYÁ HUN DÁ KÓ
ALÈ KWIN BILO SÈ
MAN IYÁ WALU BETÓ
DA JA IN SAN
WALU LÈ
MAN IYÁ HUN DÁ KÓ
WALU LÈ
---------------------------------
YPA DARIN WODUN BADÉ
A HAN IRUN MALÉ ERO BADÉ NI CAIÁ
A HAN IRUN MALÉ ERO BADÉ NI CAIÁ HOUMBONO
BADÉ NI CAIÁ, WODUN BADÉ NI CAIÁ
BADÉ NI CAIÁ, WODUN BADÉ NI CAIÁ
ARA ARA Ê, SALU BADÉ NUCAIA, SALU BADÉ NUCAIA
SALU BADÉ NUCAIA
-----------------------------------------
ARROGBOGBOI EWÁ
PABÔ,PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ,IYÁ PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ, PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ,IYÁ PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
------------------------------------------
otolu
otolu é mà sinotó
otolu é mà sinitó
sinitó sinitó aloye
sinitó sinitó aloye
-------------------------------------
GUNAJÁ - SATÓ
DADJÁ NADÔ,
DADJÁ NADÔ,
DÁ KOHUN NA DOBÊ,
GBENITÓ SAHUNDENAN,
DÁ KOHUN NA DOBÊ.
---------------------------------------
ARROGBOGBOI LISSÁ
TOQUE: SATÓ.
VODUM LISSÁ MAWÚ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
O VODUM SAVALUNDÊ
VODUM LISSÁ-MAWÚ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
O VODUM SAVALUNDÊ
---------------------------------------
legba
Toque.: Bravum ou quebrado
Ê lebaraaa,
Ê lebaraaa,
Ê lebara vodun ê vodun nitoiê
Ê lebera
--------------------------------------
Arrogbogboy Togum
Toque: Bravum
Sanaji, Sanajo,
Sanaji, Togum Ala Korô
Sanaji, Sanajo,
Sanaji, Togum Ala Korô
-------------------------------------
Ypa Darin Wodun Gu
Hamunha
Ube Ma hube
Ube Ube Ma Hube
Ube Ma hube
Ube Ube Ma Hube
Ube Ube Ma Hube
Sobe o yá Ma hube o yá
Ube Ma hube
Sobe o yá Ma hube o yá
-----------x-----------x-------
Sató
Togun tá tanadê
Togun tá tanadê
Togun tá tanadê ô
Togun tá tanadê ô
-------------X----------X---------
Batá
Bara do lemina sivo houmbé
O hun de ká la e
Mino sivo Houmbé
O hun de ká la e
--------------------------------------
Yoba
Rítmo: Oguerê
Yoba na zana, ê azan balajó
Feréré na zana,
Yoba na Zana, ê azan balajó.
------------------------------------
Ypa Darin Wodun Otolu
Sató
Otolu kini fá kiroji
Otolu kini fá kiroji
kiroji é jirole
kiroji é jirole
----x-------xx-----------
Egó
Beto é nó so jo é Mahi
so jo é Mahi
A ganga Otolu
so jo é Mahi
Bonarrevi
-----------------------------------
Agué
Sató
Agué benadô e um ô
ê ê ê e um ô
ê ê ê e um ô
Di mina ê
------------------------------------
Ypa Darin Wodun Ajunsun
Batá
Ago le sasi na ko sa die
Ago le sasi na ko sa die
Ta ko lara wodun se sa do na kó
Ta ko lara wodun se sa do na kó
Jun ta kó laró wodun se sa do na kó
na ko sa die
-----------x
Hamunha
E no koko bió bereo
E no koko bió bereo
é num kwe da beuá é naió
é num kwe da beuá é naió
é num kwe da beuá é naió
---------------x
Sató
O ninhá osso bo ko bo alê
O ninhá osso bo ko bo alê ô
--------------------------------
YPA DARIN WODUN DANGBÉ
EGÓ
JÁ HOHO E Ê, JÁ HOHO E Ê
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
BOY DA BARA HUNCE JÁ LÁ JÁ HOHO Ê Ê
---------
SATÓ
HONTO MANHA DAN IKÓ OTORU
HONTO MANHA DAN IKÓ OTORU
HONTO MANHA DAN IKÓ WALÚ WALULÊ
HONTO MANHA NO TOKWE BEUÁ
NO TOKWE RE RE DONIN
SAVALU KWE HOUMBONO
SAVALU KWE RE RE ZAN ZAN
SAVALU KWE HOUMBONO
------------
HAMUNHA
DA BARA HOUMBONO
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
------------------------------
YPA DARIN WODUN TOBOSSY
EGÓ
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM MÃ Ê
TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM MÃ Ê
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ DÁ CA JÁ
--------------X---------------X-------
HAMUNHA
TOKWE TOKWE TÔ NUM SAN BÁ NU TO BONI TO BÉ LE KWÉ
Á IRÊ IRÊ
TÔ NUM SAN BÁ NU TO BONI TO BÉ LE KWÉ
---------------------X-----------------
SATÓ
KI NHÁ KI NHÁ KI NHÁ A NI KINHÁ BOROCÊ
A NI KINHÁ BOROCÊ
BONACERRA Ê
----------------------------------
Vodunjo
Vamunha
Epa mina mina pã
Medijó mina pã
----------------------------
YPA DARIN WODUN JÓ
SATÓ
WODUN JÓ WODUN JÓ É MAHUM BE
WODUN JÓ WODUN JÓ É MAHUM BE
WODUN JÓ MAHUM BE ADAIN ME HUNTÓ MAHUM BE WODUN JÓ
-----------X------------X------------------
EGÓ
JÓ JÓ JÓ MA HUMBÊ
JÓ JÓ JÓ MA HUMBÊ
E DI JÓ E DI JÓ E DI JÓ MA HUMBÊ
--------------------------------------
vodun lissa
IYE BABA LISSÁ WE NIBOKUN
(BABÁ LISSÁ WE NI BOKUNLÓ)
LISSÁ WE AWE, LISSÁ WE DI BABÁ LISSÁ WE
--------------------------------------
Ypa darin Wodun Mawu
Sató
Nassa hun nassa hun ma hundê
Olisa nassa hun ma hundê
Nassa hun nassa hun ma hundê
É wodun nassa hun ma hundê
sabe jo nin ko in sabe jo nin ko dê ê
aê aê sabe jo nin ko in
----------------------------------------
ypa darin tobossi
mecim quelê no po do me diè,diè aè
mecim quelê no po do me diè,diè aè
O me do pò dò mè}
mevò cocè cò} { bis }
------------------------------------------
ypa darin vodun togbo ,togum,gu,gun como queren
TOQ(VAMUNHA)
E RUMBÈ ,RUMBÈ MA RUMBÈ
E RUMBÈ ,RUMBÈ MA RUMBÈ Ò
.......>.............
A CORE MINA COREÀ
ARUM LEÀ
--------------------------------
VODUN OTOLU
TOQ(VAMUNHA)
JARRA LA CEDÈ MI
MAVEM O PEJE VÒ,CORICÒ
JARRALA CEDÈ MI
MAVEM O PEJE VÒ
.........>......
COTA COTA BELE KWÈ
RUM BUENA VIANÊ(bis)
--------------------------------------
YPA DARIN DAN/BESSEN
VODUN RUDJÊ,MINA KORÔ RUMBÊ(BIS)
RUDJÊ ZÔ,RUMBÔNU NUM KWÊ MINADÔ(bis)
DANSIDABELA RUMBÊÊÊÊÊ
ÊÊ MARRUMBÊÊÊ
RUMBEWÊÊ(BIS) (toq)bravun
.......>>>.........>>>...>>>.......
(toq)satò
È DORIGAN N AIBUNA E DABUNCÒ(bis)
RUM BARA BERÒ BUNCÒ
RUM DAMBALA BALA SODAN AÊ AÊÊÊ BUNCÒ (BIS)
............>>.....>>>.....>>>>......>>>>>..
(TOQ)AVANIYA
DAN DA MARÔ,DAN DA MARÔ
O DAN OTIN BELÊ ODAN
DAN DA MARÔ,DAN DA MARÔ
O DAN OTIN BELÊ ODAN
-------------------------------------
Ypá darin Wodun Legba
Sató
Wodun Legba denan nu awantitó elô
Wodun Legba denan nu awantitó elô
Ê ê Legba, Legba awantitó ió Wodun
Sasa (xáxá) Legba denan nu awantitó ê
Ê Legba, Legba awantitó ió Wodun
-------------------xx------------------
Hamunha
Ê mina dô, a kan so elô Bara Huntó nan Kwe rê
Ê mina dô, a kan so elô Bara Huntó nan Kwe rê
----------------------x--------------------
Egó
Awá Lesse agô Iyá, soriyá bekó ilêkun
Awá Lesse agô Iyá, soriyá bekó ilekó ilêkun
-----------------------------------------
Ypa darin Wodun Kpó (Posun)
Hamunha
BerekÔ é no possi do iyá Wodun maio Kwe
Berekô é no possi do iyá Wodun maio Kwe
Posun posun lé
Posun boiá káká bioá mi
Posun posun lé
Posun boiá káká bioá mi
Pó ahan daquinipó daquinipó, posun nun dê
Belé belé a gama
Posum madobê
-------------------------------------------
saudando o jeje
é nokue runto é mahin
é nokue runto é mahin
é nokue meu runtó
é nokue meu runtó
-----------------------------------
Besenha
Me runto e javalanue
me runto e javalanue
cocorum
cocorum
balaja
toyatoya
toyatoya
rumbalaja
-------------------------------------
Aizam berê
Aizam berecô
Aizam berê
Aizam bereuá
Nitália nitália – atileru ó
-------------------------------------
Esta cantiga de Aiyzã é para ele fertilizar
a casa e saber que o povo que está fazendo é seu povo Mahi:
Denê ko sa Lisa Dehun
Denê ko sa Lisa De hun
Ê de hum dê da gama dê hun
Ê de hum dê da gama dê hun
---------------------------------------
Os Odus Na Cultura Jeje
Um Babalawo, ou Pai dos segredos (awô) é muito respeitado pela cultura yorubá.
O Babalawo, como o nome diz, é o conhecedor de todos os mistérios e segredos no culto à Orunmilá, sendo portanto sacerdote de ifá. Somente o Babalawo pode manipular o Rosário de ifá que em yorubá recebe o nome de opele-ifá e em ewe, língua da cultura fon ou Jeje tem o nome de agú-magá. Ainda na cultura Jeje, ifá é chamado de Vodun-fá ou Deus do destino e o Babalawo é denominado de Bokunó. Mas, nas duas culturas, tanto o Babalawo dos yorubás quanto o Bokunó dos fons precisam de uma divindade que interprete as caídas do jogo à ifá.
Quem seria essa divindade? Para os yorubás, essa divindade que auxilia o Babalawo a interpretar as caídas do jogo-a-ifá tem o nome de Exu e para os ewes ou fons da cultura Jeje essa mesma divindade é chamada de Legba, que em ewe significa: "Divino esperto".
Como podemos observar, nas duas culturas o culto à ifá é uma constante na vida destes povos, pois tanto na Nigéria como no antigo Dahomé, o destino individual ou coletivo é motivo de muita atenção(Destino que em yorubá se chama odù e em ewe-fon, aírun-ê), pois os povos Jejes também cultuavam os odùs ou aírun-ê.
Abaixo, encontram-se divulgados alguns nomes dos odùs, em ewe-fon:
*ogudá ou obéogunda em yorubá
*lossô ou yorossun em yorubá
*ruolin ou warin em yorubá
*sá ou ossá em yorubá
O Babalawo, como o nome diz, é o conhecedor de todos os mistérios e segredos no culto à Orunmilá, sendo portanto sacerdote de ifá. Somente o Babalawo pode manipular o Rosário de ifá que em yorubá recebe o nome de opele-ifá e em ewe, língua da cultura fon ou Jeje tem o nome de agú-magá. Ainda na cultura Jeje, ifá é chamado de Vodun-fá ou Deus do destino e o Babalawo é denominado de Bokunó. Mas, nas duas culturas, tanto o Babalawo dos yorubás quanto o Bokunó dos fons precisam de uma divindade que interprete as caídas do jogo à ifá.
Quem seria essa divindade? Para os yorubás, essa divindade que auxilia o Babalawo a interpretar as caídas do jogo-a-ifá tem o nome de Exu e para os ewes ou fons da cultura Jeje essa mesma divindade é chamada de Legba, que em ewe significa: "Divino esperto".
Como podemos observar, nas duas culturas o culto à ifá é uma constante na vida destes povos, pois tanto na Nigéria como no antigo Dahomé, o destino individual ou coletivo é motivo de muita atenção(Destino que em yorubá se chama odù e em ewe-fon, aírun-ê), pois os povos Jejes também cultuavam os odùs ou aírun-ê.
Abaixo, encontram-se divulgados alguns nomes dos odùs, em ewe-fon:
*ogudá ou obéogunda em yorubá
*lossô ou yorossun em yorubá
*ruolin ou warin em yorubá
*sá ou ossá em yorubá
Ajoie E Ekedy
A palavra "ajoié" é correspondente feminino de ogan pois, a palavra ekedi, ou ekejí, vem do dialeto ewe, falado pelos negros fons ou Jeje.
Portanto, o correspondente yorubá de ekedi é ajoié, onde a palavra ajoié significa "mãe que o orixá escolheu e confirmou".
Assim como os demais oloyés, uma ajoié tem o direito a uma cadeira no barracão. Deve ser sempre chamada de "mãe", por todos os componentes da casa de orixá, devendo-se trocar com ela pedidos de bençãos. Os comportamentos determinados para os ogans devem ser seguidos pelas ajoiés.
Em dias de festa, uma ajoié deverá vestir-se com seus trajes rituais, seus fios de contas, um ojá na cabeça e trazendo no ombro sua inseparável toalha, sua principal ferramenta de trabalho no barracão e também símbolo do óyé, ou cargo que ocupa.
A toalha de uma ajoié destina-se, entre outras coisas, a enxugar o rosto dos omo-orixás manifestados. Uma ajoié ainda é responsável pela arrumação e organização das roupas que vestirão os omo-orixás nos dias de festas, como também, pelos ojás que enfeitarão várias partes do barracão nestes dias.
Mas, a tarefa de uma ajoié não se restringe apenas a cuidar dos orixás, roupas e outras coisas. Uma ajoié também é porta-voz do orixá em terra. É ela que em muitas das vezes transmite ao Babalorixá ou Yalorixá o recado deixado pelo próprio orixá da casa.
No Candomblé do Engenho Velho ou Casa Branca, as ajoiés são chamadas de ekedis. No Gantois, de "Iyárobá". Já na Nação de Angola, é chamada de "makota de angúzo". Mas, como relatei anteriormente, "ekedi" é nome de origem Jeje mas, que se popularizou e é conhecido em todas as casas de Candomblé do Brasil, seja qual for a Nação.
Portanto, o correspondente yorubá de ekedi é ajoié, onde a palavra ajoié significa "mãe que o orixá escolheu e confirmou".
Assim como os demais oloyés, uma ajoié tem o direito a uma cadeira no barracão. Deve ser sempre chamada de "mãe", por todos os componentes da casa de orixá, devendo-se trocar com ela pedidos de bençãos. Os comportamentos determinados para os ogans devem ser seguidos pelas ajoiés.
Em dias de festa, uma ajoié deverá vestir-se com seus trajes rituais, seus fios de contas, um ojá na cabeça e trazendo no ombro sua inseparável toalha, sua principal ferramenta de trabalho no barracão e também símbolo do óyé, ou cargo que ocupa.
A toalha de uma ajoié destina-se, entre outras coisas, a enxugar o rosto dos omo-orixás manifestados. Uma ajoié ainda é responsável pela arrumação e organização das roupas que vestirão os omo-orixás nos dias de festas, como também, pelos ojás que enfeitarão várias partes do barracão nestes dias.
Mas, a tarefa de uma ajoié não se restringe apenas a cuidar dos orixás, roupas e outras coisas. Uma ajoié também é porta-voz do orixá em terra. É ela que em muitas das vezes transmite ao Babalorixá ou Yalorixá o recado deixado pelo próprio orixá da casa.
No Candomblé do Engenho Velho ou Casa Branca, as ajoiés são chamadas de ekedis. No Gantois, de "Iyárobá". Já na Nação de Angola, é chamada de "makota de angúzo". Mas, como relatei anteriormente, "ekedi" é nome de origem Jeje mas, que se popularizou e é conhecido em todas as casas de Candomblé do Brasil, seja qual for a Nação.
Tradiçao Jeje
A tradição dos povos fons que aqui no Brasil foram chamados de Adjeje ou Jeje pelos yorubás, requer um longo confinamento quando na época de iniciação. Essa tradição Jeje exigia de 06 (seis) meses ou até 01 (um) ano de reclusão, de modo que o novo vodun-se aprendesse as tradições dos voduns: como cultuá-los, manter os espaços sagrados, cuidar das árvores, saber dançar, cantar, preparar as comidas e um artesanato básico necessário a implementos materiais dos diferentes assentos, ferramentas e símbolos necessários ao culto.
Para os povos Jeje, os voduns são serpentes que tem origem no fogo, na água, na terra, no ar e ainda tem origem na vida e na morte. Portanto, a divindade patrona desse culto é Dan ou a "Serpente Sagrada".
Como disse, para o povo Jeje os Voduns são serpentes sagradas e sendo as matas, os rios, as florestas o habitat natural das cobras e dos próprios voduns. O ritual Jeje depende de muito verde, grandes árvores pois muitos voduns tem seus assentos nos pés destas árvores.
Outra particulariedade deste culto é de que quando as vodun-ses estão em transe ou incorporadas com seu vodun: os olhos permanecem abertos, ou seja, os voduns Jeje abrem os olhos, diferente dos orixás dos yorubás, que mantem os olhos sempre fechados.
É comum no culto Jeje provar o poder dos Voduns quando estes estão incorporados em seus iniciados. Uma destas provas é a prova chamada Prova do Zô ou Prova do Fogo do vodun Sogbô, que governa as larvas vulcânicas e é irmão de Badé e Acorombé, que comandam os raios e trovões.
A seguir, descrevo uma Prova do Zô feita com uma vodun-se feita para Sogbô, um vodun que assemelha-se ao Xangô do Yorubas.
Num determinado momento entra no salão uma panela de barro, fumegante, exalando cheiro forte de dendê borbulhante, contendo dentro alguns pedaços de ave sacrificada para o vodun. Sogbô adentra o salão com fúria de um raio, os olhos bem abertos (que como expliquei é costume dos voduns) e tomando a iniciativa vai até a panela, onde mergulha as mãos por algum tempo. Em seguida, exibe para todos os pedaços da ave. É um momento de profunda emoção gerando grande comoção por parte dos outros iniciados que respondem aquele ato entrando em estado de transe com seus voduns.
Para os povos Jeje, os voduns são serpentes que tem origem no fogo, na água, na terra, no ar e ainda tem origem na vida e na morte. Portanto, a divindade patrona desse culto é Dan ou a "Serpente Sagrada".
Como disse, para o povo Jeje os Voduns são serpentes sagradas e sendo as matas, os rios, as florestas o habitat natural das cobras e dos próprios voduns. O ritual Jeje depende de muito verde, grandes árvores pois muitos voduns tem seus assentos nos pés destas árvores.
Outra particulariedade deste culto é de que quando as vodun-ses estão em transe ou incorporadas com seu vodun: os olhos permanecem abertos, ou seja, os voduns Jeje abrem os olhos, diferente dos orixás dos yorubás, que mantem os olhos sempre fechados.
É comum no culto Jeje provar o poder dos Voduns quando estes estão incorporados em seus iniciados. Uma destas provas é a prova chamada Prova do Zô ou Prova do Fogo do vodun Sogbô, que governa as larvas vulcânicas e é irmão de Badé e Acorombé, que comandam os raios e trovões.
A seguir, descrevo uma Prova do Zô feita com uma vodun-se feita para Sogbô, um vodun que assemelha-se ao Xangô do Yorubas.
Num determinado momento entra no salão uma panela de barro, fumegante, exalando cheiro forte de dendê borbulhante, contendo dentro alguns pedaços de ave sacrificada para o vodun. Sogbô adentra o salão com fúria de um raio, os olhos bem abertos (que como expliquei é costume dos voduns) e tomando a iniciativa vai até a panela, onde mergulha as mãos por algum tempo. Em seguida, exibe para todos os pedaços da ave. É um momento de profunda emoção gerando grande comoção por parte dos outros iniciados que respondem aquele ato entrando em estado de transe com seus voduns.
Cultura Jeje
A cultura Jeje vinda do Antigo Dahomé, que antes abrangia o Togo e fazia fronteira com o país de Gana é, sem dúvida, uma das maiores contribuições culturais deixada pelos negros fons no Brasil.
Estes povos Adjejes, como eram chamados pelos yorubás, estabeleceram fundamentos nos seguintes lugares: Cachoeira de São Félix, na Bahia; Recife, em Pernambuco e São Luís, no Maranhão. Houve durante um período uma influência da cultura yorubá, daí essa mistura passar a ser chamada de: Cultura Jeje-Nagô. Essa mistura, como expliquei, adveio principalmente dos yorubás com várias tribos Jejes. Dentre elas destacaram-se: tribo Gan, Fanti, Axanti, Mina e Mahin. Estes últimos, ou mahins, tiveram maior destaque sobre as demais culturas Jeje, no Brasil.
Estes negros falavam o dialeto ewe que, por ser marcante, influenciou por demais a cultura yorubá e também a cultura bantu. Como exemplo, cito os nomes que compõem um barco de yawo: Dofono, Dofonitin, Fomo, Fomutin, Gamu, Gamutin e Vimu, Vimutin.
Outras palavras Jeje foram incorporadas não só na cultura afro-brasileira como também no nosso dia-a-dia, como por exemplo: Acassá, "faca" que no original ewe é escrita com "K" ao invés de "C". Outra palavra Jeje que ficou no nosso cotidiano foi a palavra "tijolo" que em ewe é Tijoló.
Estes povos Adjejes, como eram chamados pelos yorubás, estabeleceram fundamentos nos seguintes lugares: Cachoeira de São Félix, na Bahia; Recife, em Pernambuco e São Luís, no Maranhão. Houve durante um período uma influência da cultura yorubá, daí essa mistura passar a ser chamada de: Cultura Jeje-Nagô. Essa mistura, como expliquei, adveio principalmente dos yorubás com várias tribos Jejes. Dentre elas destacaram-se: tribo Gan, Fanti, Axanti, Mina e Mahin. Estes últimos, ou mahins, tiveram maior destaque sobre as demais culturas Jeje, no Brasil.
Estes negros falavam o dialeto ewe que, por ser marcante, influenciou por demais a cultura yorubá e também a cultura bantu. Como exemplo, cito os nomes que compõem um barco de yawo: Dofono, Dofonitin, Fomo, Fomutin, Gamu, Gamutin e Vimu, Vimutin.
Outras palavras Jeje foram incorporadas não só na cultura afro-brasileira como também no nosso dia-a-dia, como por exemplo: Acassá, "faca" que no original ewe é escrita com "K" ao invés de "C". Outra palavra Jeje que ficou no nosso cotidiano foi a palavra "tijolo" que em ewe é Tijoló.
Curiosidades
A primeira Casa Jeje no Rio de Janeiro foi, em 1848, de D.Rozena, cuja filha de santo foi D.Adelaide Santos
*Ekede - termo Jeje
*Done - cargo feminino na casa Jeje, similar à Yalorixá
*Doté - cargo ilustre do filho de Sogbô
Os vodun-ses da família de Dan são chamados de Megitó, enquanto que da família de Kaviuno, do sexo masculino, são chamados de Doté; e do sexo feminino, de Doné.
Os cumprimentos ou pedidos de bençãos entre os iniciados da família de Dan seria "Megitó Benoí?" Resposta: "Benoí"; e aos iniciados da família Kaviuno, ou seja, Doté e Doné seria "Doté Ao?" Resposta: "Aótin".
O termo usado "Okolofé", cuja resposta é "Olorun Kolofé" vem da fusão das Nações de Jeje e de Ketu.
Algumas palavras do dialeto ewe:
*esin = água
*atinçá = árvore
*agrusa = porco
*kpo = pote
*zó ou izó = fogo
*avun = cachorro
*nivu = bezerro
*bakuxé = parto de barro
*kuentó = kuentó
*yan = fio de contas
*vodun-se = filho do vodun ou iniciados da Nação Jeje
*yawo = filho do vodun ou iniciados da Nação Ketu
*muzenza = filho do vodun ou iniciados da Nação Angola
*tó = banho
*zandro = cerimônia Jeje
*sidagã = auxiliar da Dagã na Cerimônia a Legba
*zerrin = ritual fúnebre Jeje
*sarapocã = cerimônia feita 07(sete) dias antes da festa pública de apresentação do(a) iniciado(a) no Jeje
*sabaji = quarto sagrado onde fica os assentos dos Voduns
*runjebe = colar de contas usado após 07(sete) anos de iniciação
*runbono = primeiro filho iniciado na Casa Jeje
*rundeme = quarto onde fica os Voduns
*ronco = quarto sagrado de iniciação
*bejereçu = cerimônia de matança
Esta é uma homenagem a todos os povos Jejes.
Arró-bo-boi
*Ekede - termo Jeje
*Done - cargo feminino na casa Jeje, similar à Yalorixá
*Doté - cargo ilustre do filho de Sogbô
Os vodun-ses da família de Dan são chamados de Megitó, enquanto que da família de Kaviuno, do sexo masculino, são chamados de Doté; e do sexo feminino, de Doné.
Os cumprimentos ou pedidos de bençãos entre os iniciados da família de Dan seria "Megitó Benoí?" Resposta: "Benoí"; e aos iniciados da família Kaviuno, ou seja, Doté e Doné seria "Doté Ao?" Resposta: "Aótin".
O termo usado "Okolofé", cuja resposta é "Olorun Kolofé" vem da fusão das Nações de Jeje e de Ketu.
Algumas palavras do dialeto ewe:
*esin = água
*atinçá = árvore
*agrusa = porco
*kpo = pote
*zó ou izó = fogo
*avun = cachorro
*nivu = bezerro
*bakuxé = parto de barro
*kuentó = kuentó
*yan = fio de contas
*vodun-se = filho do vodun ou iniciados da Nação Jeje
*yawo = filho do vodun ou iniciados da Nação Ketu
*muzenza = filho do vodun ou iniciados da Nação Angola
*tó = banho
*zandro = cerimônia Jeje
*sidagã = auxiliar da Dagã na Cerimônia a Legba
*zerrin = ritual fúnebre Jeje
*sarapocã = cerimônia feita 07(sete) dias antes da festa pública de apresentação do(a) iniciado(a) no Jeje
*sabaji = quarto sagrado onde fica os assentos dos Voduns
*runjebe = colar de contas usado após 07(sete) anos de iniciação
*runbono = primeiro filho iniciado na Casa Jeje
*rundeme = quarto onde fica os Voduns
*ronco = quarto sagrado de iniciação
*bejereçu = cerimônia de matança
Esta é uma homenagem a todos os povos Jejes.
Arró-bo-boi
Assinar:
Postagens (Atom)